เทรนด์เมนูอาหารดิบๆ กำลังเป็นที่นิยมในตลาดไทย และเราก็ต้องยอมรับว่า บางเมนูนั้นมันอร่อยๆ จริงนะ แต่การทานอาหารดิบ มักมีคำเตือนเสมอว่าเสี่ยงเจอเชื้อโรค และเชื้อแบคทีเรียต่างๆ ได้เพราะไม่ได้ถูกทำลายด้วยการผ่านการปรุงด้วยความร้อน
อาหารดิบจึงกลายเป็นสาเหตุหลักๆ ของโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินอาหาร อย่างท้องเสีย ท้องร่วง อาหารเป็นพิษ รวมไปถึงเหล่าพยาธิชนิดต่าง ซึ่งอาจส่งผลไม่มากไปจนถึงร้ายแรงได้ ดังนั้นเราเลยรวบรวมเมนูที่ไม่ควรกิน หรือถ้าจะกินก็ควรเลือกให้ดีละกันนะจ๊ะ
กุ้งแช่น้ำปลา
หนึ่งในเมนูยอดฮิต ด้วยความอร่อยของน้ำจิ้ม และเนื้อสัมผัสของกุ้งดิบๆ มันช่างเข้ากันเสียจริง แต่รู้หรือไม่ว่า การกินกุ้งแช่น้ำปลา เสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรค หากกุ้งไม่สด หรือปรุงไม่สะอาดอาจจะเจอกับโรคติดเชื้อทางเดินอาหาร โรคแอนแทรกซ์ ทำให้อาหารเป็นพิษ และโรคอุจจาระร่วงได้
นอกจากนี้ในกุ้งสดๆ ยังมีเชื้อก่อโรคอย่างเชื้อวิบริโอ พาราฮิโมไลติคัส หรือ เชื้ออหิวาต์เทียม เป็นเชื้อแบคทีเรียก่อโรคอาหารเป็นพิษ ซึ่งเป็นเชื้อที่พบได้ตามธรรมชาติในสิ่งแวดล้อมต่างๆ ตามชายฝั่งทะเล ในน้ำทะเล และตามตะกอนโคลนตมในทะเล ซึ่งอาจส่งผลทำให้เกิดอาการท้องร่วงอย่างรุนแรง ปวดหัว อาเจียนหรือมีไข้ รวมไปถึงทำให้เกิดโรคพยาธิใบไม้ในปอด ที่ทำให้มีอาการเจ็บหน้าอก ไอเรื้อรัง มีเลือดปนออกมากับเสมหะได้
ดังนั้นการกินกุ้งแช่น้ำปลา ให้ปลอดภัย ควรเลือกซื้อกุ้งที่สดจริงๆ ตัวไม่นิ่ม ไม่เละ และล้างทำความสะอาดดีๆ ผ่าหลังดึงเส้นดำออก ล้างอีกครั้งด้วยน้ำโซดาแช่เย็นดับกลิ่นคาว
ซาซิมิไก่ดิบ
แค่เห็นเมนูนี้ก็รู้สึกได้แล้วว่าไม่ควรกินดิบๆ แต่จริงๆ แล้ว ซาชิมิไก่ดิบเป็นวัฒนธรรมการกินอย่างหนึ่งของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเขาได้เตรียมความพร้อม มีการเลือกวัตถุดิบที่ดีในการทำ ใช้ไก่ที่มีฟาร์มปิดแบบพิเศษ แต่สำหรับประเทศไทยนั้น ไม่ใช่ว่าทุกฟาร์มไก่จะนำมาทานดิบได้
โดยไก่ดิบนั้น หลักๆ แล้วเป็นพาหะของเชื้อแบคทีเรีย ซาลโมเนลลา โดยจะส่งผลให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง ท้องเสีย เป็นไข้ เป็นตะคริวในช่องท้อง หรือใครที่ไม่มีภูมิต้านทาน อาจถึงขั้นติดเชื้อในกระแสเลือด เสียชีวิตได้ ส่วนเชื้ออีกตัวที่พบได้คือ แคมไพโลแบคเตอร์ ที่ทำให้ท้องเสียขั้นรุนแรงและอาเจียนนั่นเอง
และด้วยเหตุผอีกหลายๆ อย่าง เราก็ไม่ควรกินซาชิมิไก่ดิบ ต้องเอาไปทำให้สุกเพื่อที่จะได้ปลอดภัยจากเชื้อโรค และควรเลือกซื้อไก่ที่มีความสะอาด ปลอดภัย ที่สำคัญควรล้างให้สะอาดก่อนนำมาปรุงสุก และที่สำคัญ ห้ามทานดิบๆ ค่ะ
ไข่ดอง
ไข่นั้น อุดมไปด้วยโปรตีนที่ดี และสารอาหารอีกมากมายที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งเราก็นิยมนำไข่มาทำหลากหลายเมนู ทั้งคาว ทั้งหวาน รวมไปถึง เมนูยอดฮิตอย่าง ไข่ดอง ซึ่งกำลังเป็นกระแสในปีที่ผ่านมา รวมถึงปีนี้ ที่เริ่มมีหลายนำเมนูนี้เข้ามาขาย โดยมีต้นกำเนิดมาจากญี่ปุ่น ซึ่งไข่ดิบเองก็คงหนีไม้พ้น กับเจ้าเชื้อที่ชื่อว่าซาลโมเนลลา ที่ทำให้ท้องเสีย ซึ่งมีความเสี่ยงจากเชื้อแบคทีเรียที่ปนเปื้อนอยู่นั่นเอง และถึงแม้ว่าไข่ดิบจะมีสารอาหารที่ใกล้เคียงกับไข่สุก แต่การดูดซึมโปรตีนจากไข่ดิบก็ได้น้อยกว่า
ส่วนวิธีการง่ายๆ ถ้าหากใครที่อยากกินไข่ดิบจริงๆ เพื่อป้องกันตัวเองจากความเสี่ยง ควรเลือกซื้อไข่พาสเจอร์ไรส์ ก็ทำให้ปลอดภัย แต่ใครที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือเด็กเล็ก สตรีมีครรภ์ และผู้สูงอายุ ก็ควรหลีกเลี่ยงการทานไข่ดิบละกัน เพื่อลดความเสี่ยง
ปูไข่ดอง
เมนูต้องทาน แฮชแทชในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา และมันก็อร่อยจริงๆ แต่การกินปูไข่ดอง ซึ่งเป็นอาหารดิบแน่นอนว่ามีความสุ่มเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรค โดยเฉพาะเชื้ออีโคไล ที่จะทำให้เกิดการระบาดของโรคลำไส้ติดเชื้อจากอาหาร แถมยังมีเชื้อซาลโมเนลล่า ที่ก่อให้เกิดอาการท้องร่วง และเชื้ออื่นๆ อีกมากมาย ที่ทำให้มีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคระบบทางเดินอาหาร เพราะเชื้อบางชนิด แม้จะดองด้วยน้ำปลา ก็ไม่สามารถถนอมอาหารไม่ให้เน่าบูดได้ แบคทีเรียบางชนิดยังทนต่อความเค็มได้ และจะทำให้เชื้อพวกนี้ปะปนลงไปในอาหาร
นอกจากนี้ยังส่งผลต่อไต เสี่ยงเป็นโรคไต และภาวะความดันโลหิตสูง ด้วยโซเดียมจากน้ำปลาที่ค่อนข้างสูง และได้รับคอเลสเตอรอลจากไข่ปูที่มีไขมันอยู่ค่อนข้างสูง ดังนั้นควรกินในปริมาณที่พอเหมาะ และควรเลือกร้านที่สะอาด วัตถุดิบที่สดจริงๆ
ลาบเนื้อดิบ
ลาบดิบนั้น ส่วนใหญ่จะมีการเติมเลือดลงไปเพื่อเพิ่มความอร่อย ซึ่งเป็นการกินที่ทำกันมาแต่โบราณในหลายพื้นที่ของโลก รวมไปถึงประเทศไทย ซึ่งก็หนีไม่พ้นที่จะเสี่ยงติดโรคติดเชื้อทางเดินอาหาร ท้องเสีย อาเจียน บางรายถ่ายเป็นเลือด และหากกินเนื้อที่มีเชื้อแอนแทรกซ์ เข้าไปก็อาจอ้วกเป็นเลือด ถ่ายท้องรุนแรง ในรายที่เป็นมากก็สามารถติดเชื้อในกระแสเลือดจนถึงตายได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังมีไข้สมองอักเสบหูดับ จากเชื้อสเตรปโตคอคคัส ซูอีส รวมไปถึงพยาธิทริคิโนซีส พยาธิตัวตืด และโรคอื่นๆ อีกมากมายที่จะตามมาได้
ดังนั้นหากอยากจะกินลาบดิบๆ สดๆ หรือลาบเลือดแล้วล่ะก็ ควรที่จะเลือกวัวหรือควายที่ไม่มีโรค ซึ่งก็เป็นไปได้ยาก เพราะต้องเลี้ยงในระบบปิด ให้ยาปฏิชีวนะเป็นระยะ ฉีดวัคซีนป้องกันโรค ให้กินอาหารที่ดี แล้วค่อยนำมาทำลาบ หรือถ้าเลี่ยงไม่ได้จริงๆ ก็ควรเลือกร้านที่สะอาด ปลอดภัยไว้ก่อน เนื้อเกรดที่คุณภาพดี สุดท้าย กินลาบสุกที่ผ่านความร้อนก็จะดีที่สุดอ่ะนะ
แซลมอนดิบ
ไปร้านไหนก็มักจะมีแซลมอนดิบขาย แซลมอนซาชิมิเอย ยำแซลมอนดิบเอย ซึ่งแน่นอนว่ากินได้แหละ แต่จริงๆ แล้วแซลมอนดิบเองก็อาจมีพยาธิบางชนิดที่สามารถพบได้ เช่น พยาธิตัวกลมกลุ่มอนิสซาคิส และเชื้อแบคทีเรียต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษไปจนถึงขั้นรุนแรง ตั้งแต่ อีโคไล และ ซาลโมเนลล่า ที่มีการปนเปื้อนจากการแล่และหั่นปลา โดยการใช้อุปกรณ์เครื่องครัวที่ไม่สะอาด หรือผู้ประกอบที่เตรียมของไม่สะอาด รวมไปถึง เชื้อวิบริโอ พาราฮีโมไลติคัส จากการปนเปื้อนจากน้ำทะเลตามธรรมชาติ และ ลิสทีเรีย โมโนไซโตจีเนส ที่มีการปนเปื้อนจากสิ่งแวดล้อม
ซึ่งถ้าหากใครยังคงอยากกินแซลมอนดิบอยู่ก็ควรเลือกรับประทานแซลมอนจากร้านที่มั่นใจในคุณภาพ และเชื่อถือได้ หรือมีการใช้แซลมอนเกรดสำหรับรับประทานแบบซาชิมิได้เท่านั้น นอกจากนี้แซลมอนจะไม่มีพยาธิหรือเชื้อจุลินทรีย์ได้นั้น ต้องแช่แข็งที่อุณหภูมิต่ำกว่า -35 องศาเซลเซียส อย่างน้อย 15 ชั่วโมง หรือ ต่ำกว่า -20 องศาเซลเซียส อย่างน้อย 7 วัน หรือ ผ่านความร้อนมากกว่า 60 องศาเซลเซียส อย่างน้อย 5 นาที ก่อนการประกอบอาหารจะทำให้พยาธิชนิดนี้ตายได้ แต่ถ้าหากซื้อกลับบ้าน ก็ควรเก็บรักษาในอุณหภูมิแช่เย็นตลอด เพื่อควบคุมการเพิ่มปริมาณของเชื้อแบคทีเรีย และควรรีบรับประทานให้หมดเพื่อไม่ให้เกิดการเน่าหรือเสียก่อนทาน
สรุปว่า อาหารดิบบางชนิดก็ยังคงกินได้ แต่ควรเลือกทานให้ดีๆ เลือกร้านที่ได้มาตรฐาน ถูกสุขอนามัย หรือเลือกวัตถุดิบที่สด และสะอาดจริงๆ และมีการรับรองว่ากินดิบได้ แต่จริงๆ แล้วเพื่อความปลอดภัย ถ้าเลี่ยงได้ก็ควรเลี่ยง ลดได้ก็ควรลด ไม่ควรทานเยอะเกินไป หรือสุดท้าย เราก็ยังคงแนะนำว่านำมาปรุงให้สุกดีกว่านะคะ เพื่อลดเสี่ยงเจอเชื้อโรค หรือพวกพยาธิ ที่จะส่งผลเสียต่อร่างกายของเรานั่นเอง